Sint Pannekoek en de held van november

Sint Pannekoek

Gisteren was het Sint Pannekoek (ook wel Sint Pannenkoek, nieuwe spelling).

Deze heugelijke dag wordt voor het eerst genoemd in november van 1986 in een van de strips van Jan, Jans en de kinderen door Jan Kruis. Catootje, de jongste dochter, geeft aan dat ze geen trek heeft in de boontjes die haar moeder voor het avondeten maakt. Opa Tromp vraagt dan welke dag het is, 29 november, en roept dan uit dat het Sint Pannekoek is. Een Rotterdamse traditie, waarbij de moeder pannenkoeken bakt. Het gezin wacht dan, met een pannenkoek op hun hoofd, aan tafel op de heer des huizes en wenst hem “een vrolijke en gezegende Sint Pannekoek” toe. In 2015 breidde Jan Kruis het idee uit met Het evangelie van Sint Pannekoek. Een verhaal dat zich afspeelt in de twaalfde eeuw in een klooster aan de Rotte. Saillant detail is dat de monnik, die toen zijn vijftiende verjaardag vierde, de naam Gerrit droeg, wat natuurlijk de naam is van Opa Tromp.

Wat volgde...

Sint Pannekoek werd daarna omarmt door vele studenten en kerken, waarna het ook in de huiselijke kring en in de restaurants steeds meer geëerd wordt. Vorig jaar vierde men het dertigjarig bestaan van deze dag uitbundig. De feestelijke happening wordt met regelmaat gebruikt om geld in te zamelen voor een goed doel. Het is altijd leuk om het nuttige met het aangename te combineren. Social media is hét medium om elkaar de beste wensen te sturen. De hashtag #sintpannekoek werd in 2015 ruim 250.000 keer genoemd.

Vet hoofd, vette knipoog

Wat ik zo bijzonder vind is dat Jan Kruis iets alledaags als het niet lekker vinden van boontjes weet om te zetten in een jaarlijks terugkerend pannenkoekenfestijn. Met een paar simpele ingrediënten zet hij een duidelijk en grappig verhaal op papier. De geschetste scène is uitermate geschikt voor een strip. Het plaatje van Jans, de kinderen en opa, allen met een pannenkoek op hun hoofd, en het overrompelde gezicht van Jan maakt het geheel af.  

Daarbij is het, naast een vet kapsel van de pannenkoeken op je hoofd, een vette knipoog naar alle ouders, die elke avond weer het eeuwige gevecht “lust ik niet, wil ik niet, getverderrie en jakkes” voeren met hun kroost.

De held van november

Wanneer je met schrijven - zij het strips, korte verhalen of volledige epossen - zoiets kunt bereiken dan heb je het wel gemaakt lijkt mij. Jan Kruis heeft hiervoor geen ingewikkelde strategieën hoeven bedenken of uitgebreide plots hoeven uitschrijven. Hij heeft een simpel terugkerend drama omgezet in een feestelijke bedoening. Met alle narigheid die je tegenwoordig op tv ziet en in de kranten leest vind ik dit een verademing. Een stukje feestelijkheid, gewoon omdat het kan. Een welkom lichtpuntje in een maand die grijs, koud en nat is en waarin eigenlijk niet zoveel gebeurt. In mijn ogen is Jan Kruis de held van november. Want zeg nu zelf, hoeveel mensen kunnen zeggen dat ze een jaarlijkse happening als Sint Pannekoek teweeg hebben gebracht. 

De traditie voortzetten

Op 29 november vier ik dus Sint Pannekoek, met een heerlijke naturel pannenkoek met boter, suiker en stroop. Alvorens ik een hap neem en het zacht romige stukje spons mijn keel in laat glijden herdenk ik Jan Kruis, een man die een stukje geluk de wereld in hielp met zijn stripboeken. Een man die mij als schrijver geleerd heeft dat wanneer je het simpel houdt je iets heel sterks kan neerzetten.

Laten we op Sint Pannekoek allen het glas heffen op de held van november. Laten we ons herinneren dat we van elke dag een feest kunnen maken en dat de kleine dingen in het leven juist de bijzondere zijn. Laten we onze eigen tradities groot maken door het simpel te houden. En laten we vooral onze tradities met elkaar delen en samen er een feestje van maken.

Welke traditie deel jij?

** Recensie ** Wachten op monsieur Bellivier - Britta Röstlund

Voor Uitgeverij Cargo mocht ik Wachten op monsieur Bellivier van Britta Röstlund lezen.

Röstlund tikt het onderwerp sleur aan in haar debuut. Wat doet sleur met je en wat gebeurt er als je eruit getrokken wordt? Een psychologische roman, maar gaat ze diep genoeg? Lees hier mijn recensie.

Wat vind jij van het boek? Laat wat van je horen in de reacties.

Ga jij linksom of rechtsom? (Plotters en Pantsers)

Plotter of Pantser

Afgelopen week heb ik de beslissing genomen om weer stappen te zetten met mijn thriller-project. Iets met een storm van epische omvang, een Chinees restaurant en verdwijnende mensen. De vage lijnen zweven al lange tijd door mijn hoofd en een aantal scenes staan al op papier. Echt veel schot zit er nog niet in. Dat komt omdat ik een pantser ben. Een wat? Een pantser. Een term die ik afgelopen jaar heb meekregen op de schrijversacademie. In de wereld van het schrijven worden de schrijvers grofweg in twee groepen verdeeld. Je bent een plotter of je bent een pantser. Bij een plotter hoef ik denk ik niet veel uit te leggen. Dat is iemand die tot in de punt nauwkeurig zijn verhaal uitstippelt voor hij aan het schrijven slaat. Hij plot het plot. Een pantser is iemand die zijn luie broek (pants in het Engels, ergo pantser) aantrekt, gaat zitten en zichzelf laat verrassen door wat er komen gaat.

Leuk om te weten, maar nu?

Voor mijzelf was ik er al heel snel uit. Ik ga zitten en er rolt een verhaal uit. Gemiddeld zo’n vijftienhonderd tot tweeduizend woorden lang en al schrijvend vormt het zichzelf. Kortom een pantser dus. Korte verhalen lenen zich hier uitstekend voor. Een ochtendje in huispak en voilà er is een nieuwe pannenlap. Daarna gaat ‘ie nog even door de was, wordt ‘ie gestreken en dan mag hij schoon de kast in. Een manier van werken waar ik me vrij en blij bij voel. 

Tot ik met het onzalige idee kwam om een complete thriller te schrijven. Zoals boven aangegeven, het idee is er. Dus ik trek mijn meest relaxte broek aan, plof neer op mijn bureaustoel (lees tuinstoel, die heerlijk in ligstand uitgeklapt kan worden) en type een end weg. Gewend aan de lengte van mijn pannenlapjes had ik uitgerekend dat ik ongeveer dertig hoofdstukken nodig heb voor een vol boek van ongeveer zestigduizend woorden. Het eerste hoofdstuk vliegt mijn pen uit. Tijdens het schrijven pas ik hier en daar wat dingetjes aan, schrap wat, voeg wat toe, herlees nog een keer en wow... De eerste draft van het eerste hoofdstuk is af. Ik ben een gelukkig en tevreden mens. Tot ik de woorden-telling onderaan de pagina bekeek. Zevenhonderdachtentachtig woorden. Wat? Dat meen je niet serieus!

Een scene is nog geen hoofdstuk

Het verschil tussen een kortverhaal en een complete roman is dat er veel meer tijd en ruimte is om het verhaal neer te zetten. Daar waar ik normaal gesproken niet hoef na te denken over karakterontwikkeling, hoofdplot/subplot en het neerzetten van de omgeving in een enkel woord, heb ik nu ineens een zee aan witte pagina’s die gevuld mogen. Kort en bondig is leuk, maar daarmee krijg ik niet een heel boek vol. Een scene is nog geen hoofdstuk heb ik ondervonden.

Een paar hoofdstukken lukt zo uit het blote hoofd nog wel, maar uiteindelijk loop ik toch vast. Dat wordt dus een plot uitschrijven.

Hoe moeilijk kan het zijn?

Tijdens de lessen op de schrijversacademie werd voldoende tijd gestoken in het plotten. Ook ik, als hopeloze pantser, moest eraan geloven. Wie, wat, waar en hoe? Schrijf een synopsis en plan je route. In mijn dagelijkse werk plan ik me helemaal suf, dus hoe moeilijk kan het zijn? 

Niet dus. Binnen no time stond alles in de steigers. Een tijdslijn vers op mijn bureau, de scenes uitgestippeld en mijn laptop op een nieuw bestand. Wat was ik trots op mijzelf. Zie je wel? Ik ben een natuurtalent. Ik kan het allebei: uit de losse pols schrijven én een ster in uitstippelen. Thee, koekjes en een warme deken in de aanslag. Pauzetijd bepalen en gaan.

Waar naartoe?

Dat “gaan” ging toch even anders dan gedacht. Een zin op papier, nog een zin op papier, nog een en twee er weer af. Ik wil schrijven, mijn pen de vrijheid geven. Vijftienhonderd woorden, daar draai ik mijn hand niet voor om. Waarom wil het nu dan niet? Mijn hersens kraken. Het verhaal staat uitgetekend. Ik hoef het alleen nog maar te schrijven.

Mijn gevoel zegt anders. Het verhaal staat in grote lijnen vast. Waarom zou ik het dan nog uitwerken? Zo is er niets meer aan. Als alles al bepaald is heb ik mijn fantasie niet meer nodig en zonder fantasie vind ik het saai. Ik draaide in cirkeltjes, bleef hangen in de eerste scenes en heb de laptop uiteindelijk maar dichtgeklapt.

Linksom of rechtsom

Terug naar de korte verhalen, blogs en recensies. Dingen waar ik wel over na moet denken, maar die ik niet tot op de punt nauwkeurig hoef uit te kauwen voor ik aan de slag ga. Een losse aantekening hier en daar is voldoende. Happy go lucky in mijn veilige sloeberbroek.

Maar toen ging ik op mijn werk een coaching-traject volgen, om mijn communicatievaardigheden te verbeteren. Met mijn coach heb ik vele uren gespard over alledaagse dingen. Ook de filosofische kanten kwamen aan bod. Waar we het over hadden? Dat weet ik niet meer, maar opeens was daar die openbaring. Het besef dat, wanneer je een bepaalde richting opgaat, het je vrij staat om op elk gewenst moment een andere bocht in te slaan.

Elke stap die je zet verandert je als mens. Je krijgt meer ervaring en daarmee kijk je anders naar je keuzes en dus ook anders naar je uiteindelijke doel. Moet je met de nieuw opgedane kennis en inzicht vasthouden aan een oud vastgesteld doel? Of pas je je doel aan en sla je een keer linksaf in plaats van rechtsaf?

Uiteindelijk ben ik degene die de stip op de horizon heeft gezet en bepaal ik dus of hij daar blijft staan. Of ik de boot er naartoe pak, het vliegtuig, misschien wel een stuk lopend wil afleggen of een Hoverboard aanschaf, dat bedenk ik onderweg wel. Als je die stip maar volgt dan kom je er wel, linksom of rechtsom. Of je nu een plotter bent of een pantser.

**Recensie** Schildpadden tot in het oneindige - John Green

Voor Books and Bubbles mocht ik Schildpadden tot in het oneindige van John Green lezen.

John Green gebruikt zijn beproefde succesrecept voor deze roman. Smaakt het nog steeds net zo lekker? Lees het hier.

Wat vind jij van het boek? Laat wat van je horen in de reacties.

Lezen of niet lezen, dat is de vraag.

Laat komen wat komen wil, ook de ergste dag gaat voorbij.

Voor een recensie lees ik een boek, waar ik niet doorheen kom. Elke dag hik ik mezelf door een aantal pagina’s heen en vraag ik me af of ik er niet beter mee kan stoppen. Inmiddels ben ik over de helft geraakt en zegt mijn gevoel dat ik dat laatste stuk ook wel overleef. Daarnaast ben ik verplicht een recensie af te geven. Dat was namelijk een voorwaarde van de wedstrijd waarmee ik het boek gewonnen heb.

Doorlezen is echter een horror-ervaring van die mate, dat zelfs Stephen King deze niet goed op papier zou kunnen krijgen. Luister ik dan naar de wijze woorden van Shakespeare? Laat komen wat komen wil, ook de ergste dag gaat voorbij. Of geef ik op en laat ik een onverbiddelijke en korte recensie achter? Pas op, dit boek zuigt je levensvreugde op.

Wat zegt een naam?

Het betreffende werk waar ik zo tegenop kijk is overigens niet het eerste verhaal dat ik met hangen en wurgen doorworstel. Zo heb ik laatst, ook voor een recensie, een boek gelezen van een zeer populaire schrijver. Literaire prijzen, boekverfilmingen en wat al niet meer heeft deze auteur binnen weten te slepen. Zijn nieuwe boek werd dan ook met alle egards binnen gehaald. De verwachtingen liggen hoog en bij het openslaan van de nieuwe roman hield ik mijn adem in voor wat komen ging. Na een dag lezen klapte ik het boek teleurgesteld dicht. Een naam zegt dus ook niet alles.

Goede argumenten moeten voor betere wijken.

Wat zorgt ervoor dat een boek fijn wegleest of niet? Wat maakt het ene verhaal beter dan het andere? Bij het boek van de gevierde auteur dacht ik dat het misschien lag aan de poeha die over het boek gemaakt werd, maar als ik diep bij mezelf te rade ga is dat slechts een klein stukje van de ijsberg.

Ja, ik word vaak recalcitrant wanneer iets de hemel in geprezen wordt. Niets kan zó goed zijn dat er niks aan te verbeteren is. Al die lofbetuigingen lokken het gewoon uit om iets te vinden dat er mis is aan het geheel. Toch was dat het niet alleen. Het plot was mager en de achterflap beloofde iets dat in het boek bijna niet terugkwam. Hierdoor start het verhaal onder valse voorwendselen en dat leidt altijd tot een teleurstelling. De goede argumenten die men aandraagt voor dit fantastische boek moeten bij mij dan ook wijken voor betere argumenten, die ook de verbeterpunten meenemen.

Stilzwijgen is de volmaakte bode der vreugde

Terug naar het boek waar ik nu mee bezig ben. Het plot rammelt aan alle kanten. De hoofdpersoon gaat akkoord met iets wat een vreemde van hem vraagt en doet daarna dingen die niet gewoon zijn voor hem. Hoe ik mijn hersens hierover ook laat kraken, ik kan zijn acties niet uitleggen tegenover zijn karakter of de omstandigheden waarin hij verkeerd. 

Ook wordt er veel uitgeweid over zaken die niet relevant zijn voor het verhaal. Wanneer ik nog een keer moet lezen dat het “wel heel erg warm is” dan neig ik ernaar om het boek ritueel te verbranden. Iets een keer extra benoemen, omdat het belangrijk is voor het verhaal is prima, maar om elke pagina een keer of twee te benoemen dat het warm is zonder dat het relevant lijkt te zijn, is toch echt een beetje te veel. Wat mij betreft zou stilzwijgen hier ook de volmaakte bode der vreugde zijn.  

Lezen of niet lezen, dat is de vraag.

Daar zit ik dan nu op mijn vrije donderdagmiddag. Het miezerige weer vraagt om een goed boek, een kop thee en met een dekbed op de bank hangen. Alle ingrediënten voor een ontspannen tijdverdrijf. De gewraakte drukproef belooft echter anders. Met zijn duimen in zijn oren, gespreide vingers wapperend naast zijn hoofd en met zijn tong uit zijn mond hoont hij dat ik de komende uren van mijn leven nooit meer terug ga krijgen.

Lezen of niet lezen, dat blijft de vraag.

Had ik trouwens al gezegd dat het vandaag het perfecte weer is om een lekker haardvuur op te stoken? Als ik nu maar iets had dat ik als aanmaak-materiaal kon gebruiken...

Voor de oplettende lezers:

Uit welke werken van Shakespeare komen de subtitels

uit mijn blog?